Δευτέρα 21 Μαΐου 2012

Πανελλαδικές εξετάσεις: Τα παιδιά και τα μάτια μας....

Ενώ η ελληνική κοινωνία σαστισμένη παρακολουθεί αμήχανα τις καταιγιστικές πολιτικές εξελίξεις και το ντόμινο των αντιδράσεων που επισύρουν στην εγχώρια αλλά και τη διεθνή οικονομική κονίστρα, στο μικροεπίπεδο της οικογένειες και του κοινωνικού περιβάλλοντός μας, τα παιδιά της Γ’ Λυκείου ετοιμάζονται για τη μεγαλύτερη έως τώρα γι’αυτά εξεταστική δοκιμασία : τις Πανελλαδικές εξετάσεις που ξεκινούν από τη Δευτέρα 21 Μαΐου. Οι πανελλαδικές εξετάσεις διεξάγονται  αυτή τη χρονιά σε μια αρνητική οικονομική συγκυρία, κοινωνική και πολιτική αστάθεια.
 Για τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία η ανώτατη εκπαίδευση είναι άμεσα συνδεδεμένη με την παράδοσή της και την κουλτούρα της,  αλλά παράλληλα και με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Για τους λόγους αυτούς οι εισαγωγικές εξετάσεις για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποκτούν βαρύνουσα σημασία, επηρεάζοντας καταλυτικά τη μορφή και λειτουργία του εκπαιδευτικού μας συστήματος και ασκούν μεγάλη ψυχολογική πίεση στους υποψήφιους αλλά και τις οικογένειές τους.
Το άγχος που βιώνει ο νέος στο προσκήνιο των εξετάσεων είναι λογικό όταν έχει διαπαιδαγωγηθεί και κοινωνικοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ταυτίζει την προσωπική του καταξίωση, επιτυχία και ευτυχία με τις υψηλές επιδόσεις και την απόκτηση πολλών τίτλων σπουδών και ταυτόχρονα δεν έχει μάθει να αντιμετωπίζει με αισιοδοξία τις αντιξοότητες της ζωής. Και όπως παρατηρεί ο τακτικός καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής κ. Τούντας «η πίεση που ασκούν οι εισαγωγικές εξετάσεις, είτε άμεσα ως μια ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία,  είτε έμμεσα ως αίτημα της οικογένειας ή της κοινωνίας για ανώτατες σπουδές θα συνεχίσει να υποσκάπτει την ψυχολογική τους ευεξία, όσο οι εξετάσεις παραμένουν στην Ελλάδα η μοναδική επιλογή για να εισέλθουν οι νέοι στη ζωή των ενηλίκων».
Το θέμα κάθε χρόνο ενσκήπτει επίκαιρο και προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις, θέσεις, απόψεις, συστάσεις. Ενδεικτικά αλιεύοντας από το διαδίκτυο τις δημοσιεύσεις για την έναρξη των Πανελλαδικών εξετάσεων που φέτος έχουν περάσει «στα ψηλά» του έντυπου και διαδικτυακού τύπου, λόγω της πολιτικής επικαιρότητας, θα αναφερθώ στις ειλικρινείς αλλά και αφοριστικά γενικευτικές ρύσεις της Δέσποινα Βανδή που έχοντας η ίδια λύσει το βιοποριστικό της πρόβλημα,  κατακεραυνώνει –ενδεχομένως όχι άδικα-μέσω του twitter της το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και μιλά για «εξεταστικές χωρίς ουσία» και «άδικο παιδεμό των παιδιών».
Συνειρμικά ανακαλώ τη ρήση του Edward Teller ο οποίος  ισχυρίστηκε ότι “καμιά δοκιμασία που αξίζει τον κόπο δεν φαίνεται απλή όταν βρίσκεται μπροστά σου. Αν, όμως, είναι σωστή, φαίνεται απλή όταν βρίσκεται πίσω σου”. Πράγματι, κάθε εξεταστική δοκιμασία αποτελεί μια νέα πρόκληση, πόσο μάλλον όταν αυτή συνδέεται με τις επαγγελματικές προοπτικές ενός νέου ανθρώπου. Το αντίτιμο, ωστόσο, μιας επιτυχημένης προσπάθειας θα πρέπει να είναι ανάλογο του στόχου.
Από το διαδίκτυο ανέσυρα και την παιδαγωγική οπτική αυτής της γιγάντιας προσπάθειας των παιδιών. Η εκπαιδευτικός και Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Β. Αιγαίου κ. Αδ. Κοντέλλη, συμβουλεύει σωστά τους υποψηφίους να διεκδικήσουν τους στόχους και τα όνειρά τους με γνώμονα την ψυχραιμία, την οργάνωση και τη σωστή προετοιμασία, δίχως πίεση, υπερβολές και άγχος. Θεωρεί εύστοχα, ότι οι εξετάσεις είναι μια εμπειρία ανάμεσα σε ένα πλήθος άλλων προκλήσεων και, ως εκ τούτου, η υπερβολή δεν πρέπει να έχει θέση στην ψυχοσύνθεση και το καθημερινό τους πρόγραμμα.
Σύμφωνα πάλι με τον σύμβουλο εκπαιδευτικών θεμάτων της εφημερίδας "Μακεδονία" Βαγγέλη Παπαλιάγκου, "αυτό το διάστημα οι υποψήφιοι θα πρέπει πρωτίστως να διαχειριστούν το χρόνο τους αλλά και το άγχος τους. Είναι το διάστημα που συχνά οι υποψήφιοι συνειδητοποιούν ότι θα ήθελαν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους καθώς έρχονται αντιμέτωποι με τον όγκο της ύλης που έχουν να διαβάσουν. Γι' αυτό και ο ρόλος της οικογένειας στην προσπάθεια που γίνεται είναι καθοριστικός. Οι συμβουλές λοιπόν απευθύνονται περισσότερο στους γονείς, οι οποίοι δεν θα πρέπει να έχουν υπέρμετρες απαιτήσεις από τα παιδιά τους, αλλά αντίθετα να τα προτρέπουν να αποδίδουν αυτό που έχουν διαβάσει. Οι γονείς θα πρέπει να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους την ηρεμία , ενώ και οι ίδιοι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι υπέρμετρες προσδοκίες που συχνά καλλιεργούν στα παιδιά τους έχουν συχνά αντίθετα αποτελέσματα".
Προτροπές λοιπόν «προς ναυτιλομένους»
:
§                     Γονείς μην ξεχνάτε να πείτε στο παιδί σας  ότι το αγαπάτε όπως είναι. Ότι το αγαπάτε το ίδιο είτε πετύχει είτε δεν πετύχει, απλά γιατί είναι παιδί σας. Οι εξετάσεις είναι μία από τις ευκαιρίες για τη διαμόρφωση μιας δημιουργικής και ισορροπημένης ζωής. Δε σηματοδοτούν τη μοναδική διέξοδο ούτε οδηγούν κατ’ ανάγκη στην ευτυχία. Οφείλουμε να στηρίξουμε τα παιδιά μας και στην απευκταία περίπτωση της αποτυχίας.
Και το κυριότερο: τα παιδιά φέτος βρέθηκαν να μπαίνουν σε αυτή την εξεταστική δοκιμασία μέσα στη χειρότερη οικονομική, κοινωνική και πολιτική δίνη της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας. Ας προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε ένα οικογενειακό περιβάλλον ανεπηρέαστο από το αρνητικό και απαισιόδοξο κλίμα που καθημερινά πλήττει την ψυχική μας ηρεμία, προκαλώντας ανασφάλεια για το μέλλον της χώρας και της κοινωνίας μας. Αυτές οι αγωνίες μπορούν να περιμένουν για τα παιδιά μας....προέχει τώρα η δική τους ψυχική ηρεμία και συναισθηματική ασφάλεια.
§                     Παιδιά μην ξεχνάτε πως οι εξετάσεις αξιολογούν τις γνώσεις που μπορεί να επιδείξετε τη συγκεκριμένη στιγμή και όχι την ποιότητα του χαρακτήρα σας, την αξία σας, την εξυπνάδα σας, τις δεξιότητες που σαφώς έχετε, οι οποίες όμως δεν αξιολογούνται από το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σύστημα. Στη ζωή χρειάζεται αγώνας και μόνο αν παλέψουμε μπορούμε να κερδίσουμε («εάν μη παλαίσματα ουδέ βραβεία», αναφέρει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος). Αν λοιπόν οι εξετάσεις δε φέρουν για τον υποψήφιο το επιθυμητό αποτέλεσμα, ίσως είναι η ώρα να καλλιεργήσει και τις άλλες δεξιότητες και ικανότητες του και να επιτύχει στο στίβο της ζωής σε ένα διαφορετικό επίπεδο. Άλλωστε η ζωή συνεχίζεται είτε μέσα είτε έξω από τα ανώτατα ιδρύματα!