Τρίτη 20 Μαρτίου 2012

Χρειαζόμαστε επιτακτικά μία “Κάθετη Έξοδο”...

Την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2012 στις 20:00, στο Αμφιθέατρο της Βιβλιοθήκης “Γεώργιος Καφταντζής”, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του συμπατριώτη μας Πασχάλη Λαμπαρδή “ΚΑΘΕΤΗ ΕΞΟΔΟΣ”, που διοργάνωσαν  ο Σύλλογος Φίλων Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών, σε συνεργασία με τη Δημόσια Βιβλιοθήκη Σερρών και τα βιβλιοπωλεία “Σωκράτης”.
Για το βιβλίο μίλησαν : η κ. Χρυσάνθη Παλάζη, καθηγήτρια Φιλόλογος, Δρ. Παιδαγωγικής Α.Π.Θ. και ο συγγραφέας κ. Πασχάλης Λαμπαρδής.
Αποσπάσματα του βιβλίου διάβασε η κ. Μαρία Μεντίζη, Θεατρολόγος –Εκπαιδευτικός.
Ο φίλος κ. Γιάννης Σαπουντζής, διευθυντής της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης, μου εμπιστεύτηκε και τον ευχαριστώ θερμά, για το ρόλο της παρουσίασης στο αναγνωστικό κοινό του νέου βιβλίου του συμπατριώτη μας
κ. Πασχάλη Λαμπαρδή και ο πρόεδρος του συλλόγου Φίλων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης κ. Πασχάλης Λογαρνές, με τίμησε με την εμπιστοσύνη για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος από μέρους μου.
Για τον αναγνώστη που δεν διαβάζει το λόγο του κ. Πασχάλη Λαμπαρδή για πρώτη φορά το βιβλίο αυτό αποτελεί μια έκπληξη, μια ανατροπή στα μυθιστορηματικά μοτίβα που αγαπά να δουλεύει ο συγγραφέας. Στην “Κοιλάδα των Σπαθιών” μας ταξίδεψε στο Βυζάντιο του 11ου αιώνα. Στους “Φύλακες της Ανατολίας” μέσα από το χαμένο χειρόγραφο του 19ου αιώνα, δύο λόγιοι  μας εξιστορούν τη συναρπαστική πορεία μιας μεγάλης οικογένειας Ελλήνων της Ανατολίας που ταξιδέψουν από την Κρώμνη ως τη Βαγδάτη, στο δρόμο του μεταξιού με τα καραβάνια, από την Οδησσό ως το Καύκασο κι από κει στην Κωνσταντινούπολη, την Αθήνα και την Σάντα του Πόντου.
Στον “Ταξιδευτή του Βοσπόρου” ο συγγραφέας ακολουθεί και εμείς μαζί του  την πορεία του ήρωα Άγγελου Κομνηνού, γόνου των Κομνηνών της Τραπεζούντας και μας ταξιδεύει από την Ιβηρική χερσόνησο, έως την Μέση Ανατολή, αποκομίζοντας προσωπική εμπειρία για να μέρη που περιγράφει. Μόνο τις Ινδίες δεν επισκέφθηκε, αφήνοντας να τις αποδώσει με μυθική διάσταση.
Άφησα σκόπιμα να αναφέρω τελευταίο το πρώτο συγγραφικό πόνημα του κ. Πασχάλη Λαμπαρδή, “Υπόθεση ζωής” που έχει ως θέμα του ένα πνευματικό ταξίδι, το ταξίδι της ψυχής του Ιωάννη στο Άγιο Όρος που είναι πέταγμα και όχι φυγή....Θεωρώ -και με έκπληξη το συνειδητοποίησε και ο ίδιος ο συγγραφέας- ότι με το τελευταίο του συγγραφικό πόνημα “Κάθετη Έξοδος”,  ξαναγυρίζει στα θέματα που τον απασχόλησαν στην αρχή της συγγραφικής του απόπειρας.

Και τώρα μετά από όλη αυτή τη διαδρομή στα μοτίβα των ιστορικών μυθιστορημάτων, έρχεται η ανατροπή. Στο νέο του μυθιστόρημα ο χρόνος του δεν είναι παρελθοντικός, θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι διαδραματίστηκε πριν λίγους μήνες, σε χώρο οικείο (η δράση διαδραματίζεται στην Αθήνα, Κρήτη αλλά και Λονδίνο) αλλά και με θέμα που φαινομενικά δεν δείχνει με μια πρώτη ανάγνωση να έχει σχέση με την καθημερινότητά μας. Ένα διαφορετικό, εξαιρετικά επίκαιρο μυθιστόρημα, που προκαλεί τον αναγνώστη να συλλογιστεί τον σκοπό του δικού του ταξιδιού, ακόμη και διαφωνώντας μαζί του. Ευφάνταστη η υπόθεση: έχει φόντο μια ταινία-υπερπαραγωγή, μ’ ένα σενάριο εκπληκτικό, που έχει τη δύναμη ν’ αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται η ανθρωπότητα, ή μάλλον τον τρόπο που της επιβάλλουν να σκέφτεται... Ο σκηνοθέτης Στέφανος Ανεμογιάννης επιλέγεται από μία μυστηριώδη οργάνωση για να σκηνοθετήσει αυτή την ταινία. Ενώ η ανάγνωση του σεναρίου τον αφήνει έκπληκτο και είναι γι’ αυτόν μια μεγάλη πρόκληση, ο ίδιος βρίσκεται στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής του και είναι έτοιμος να καταρρεύσει. Ταυτόχρονα και απροσδόκητα, εμφανίζεται μπροστά του η Αθηνά, μια καινοτόμος ψυχολόγος που χρησιμοποιεί τεχνικές της ψυχολογίας για να δημιουργήσει μια σταθερή γέφυρα, η οποία θα βοηθήσει τον Στέφανο να περάσει από το ενοχικό του παρελθόν σ’ ένα ισορροπημένο παρόν με το πρόσωπο στραμμένο στο φωτεινό μέλλον. Σαν άλλη Αριάδνη θα του δώσει τον μίτο για να βγει από τον προσωπικό του λαβύρινθο. Ο Στέφανος την ερωτεύεται με πάθος και βιώνει αυτό που λέγεται «μεγάλη αγάπη», ανασυντάσσει τις δυνάμεις του για να κατορθώσει να φέρει εις πέρας το έργο του. Όμως το σενάριο της ταινίας απέχει ελάχιστα από την πραγματικότητα. Δύο τεράστιες δυνάμεις γιγαντώνονται και συγκρούονται, το καλό και το κακό, και ο κίνδυνος παραμονεύει στην Κρήτη, το νησί του Λαβυρίνθου. Ποιοι επιβάλλουν στους ανθρώπους να βρίσκονται εγκλωβισμένοι μέσα στον Λαβύρινθο; Και ποιοι είναι αυτοί που δείχνουν την έξοδο, την ΚΑΘΕΤΗ ΕΞΟΔΟ;
Η βιβλιοπαρουσίαση δεν ακολούθησε μια στυλιζαρισμένη και αναμενόμενη δομή. Δηλ. παρουσίαση από μία φιλόλογο των συγγραφικών ικανοτήτων του συγγραφέα, του ύφους ή των αρετών της πένας του. Προσπαθήσαμε να  παρασύρουμε το πολυπληθές κοινό σε μια συζήτηση απλή ανάμεσα σε μία αναγνώστρια του έργου -που απλώς προηγήθηκε στο διάβασμα του βιβλίου- το οποίο γέννησε προβληματισμούς, αφύπνιση και ενθουσιασμό κατά τη διάρκεια της εμβάθυνσης στα νοήματά του. Εκμεταλλευόμενοι την παρουσία του συγγραφέα στην πόλη μας, αφήσαμε το κοινό να παρακολουθήσει, τη μεταξύ μας συζήτηση, με τη συνδρομή της συναρπαστικής αφήγησης της κ. Μ. Μεντίζη,  με απώτερο στόχο να γεννηθούν απορίες, προβληματισμοί αλλά και ερεθίσματα που θα οδηγήσουν στην ανάγνωση του βιβλίου.
Η συζήτηση έθιξε την επιλογή του θέματος, την αφόρμηση και τον τρόπο συγγραφής, τη ενδελεχή έρευνα του συγγραφέα σε διάφορες γνωστικές περιοχές (Μυθολογία, Ψυχολογία, Φιλοσοφική Ψυχολογία, Αρχαία Φιλοσοφία), τον εξαιρετικά δουλεμένο λόγο του ως φορέα πολλαπλών κοινωνικών μηνυμάτων.
Συζητήθηκαν διεξοδικά ο ρόλος της τέχνης και του δημιουργού στην σημερινή πραγματικότητα, η αισιόδοξη πρόταση ζωής που φέρει το βιβλίο ως λύση και αξιέξοδο στα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος στην καθημερινότητά του. Εστιάσαμε ακόμη στο ρόλο του θείου που κυριαρχεί στο έργο και ως ιδέα και ως λόγος που εκφέρεται μέσα από τον μοναχό που κρατά ένα ρόλο σημαντικό στο μυθιστόρημα και οδηγεί ως μία ακόμη εναλλακτική στη λύση του προσωπικού αδιεξόδου του ήρωα. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι σε αρκετά μεγάλο μέρος του βιβλίου η παρακολούθηση της πλοκής παίρνει το χαρακτήρα μύησης σε συνεδρία ψυχανάλυσης που καθιστά το βιβλίο ένα  τολμηρό εγχειρίδιο, ένα βιβλίο αυτοβοήθειας που ωστόσο  καταλήγει αισιόδοξα και θετικά με την άρση του προσωπικού αδιεξόδου των ηρώων του και την “κάθετη” έξοδο προς κάποια σωτηρία.
Ο αναγνώστης του βιβλίου θα βρει πολλά σημεία διανοητικής “ταύτισης” με τα μότο που επιλέγει να τοποθετήσει ο συγγραφέας στην αρχή κάθε κεφαλαίου και θα συνειδητοποιήσει μέσα από την συναρπαστική αφήγηση γιατί επέμενε τόσο ο συγγραφέας στην επιλογή του δυναμικού τίτλου “Κάθετη Έξοδος” για το βιβλίο του. Θα διαπιστώσει ότι όλη η υπόθεση του έργου, αρχίζει και τελειώνει, συγκεφαλαιώνεται και εκφράζεται με απόλυτα αποτελεσματικό τρόπο σε αυτόν.
Οφείλω θερμές ευχαριστίες στους κ.κ. Γ. Σαπουντζή, Π. Λογαρνέ και φυσικά στο συγγραφέα Π. Λαμπαρδή, καθώς η ανάγνωση-μύηση στον κόσμο του βιβλίου,  λειτούργησε για μένα ως “κάθετη έξοδος”, ως βαλβίδα αποφόρτισης αλλά και χαραμάδα αισιόδοξης οπτικής για τη δυνατότητα αδιεξόδου από τους δαιδαλώδεις διαδρόμους του “λαβύρινθου” στους οποίους έχει ο καθένας μας -για διάφορους λόγους- εγκλωβιστεί στην κοινωνική συγκυρία που διανύουμε.