«Φεύγω ή μένω στην Ελλάδα της κρίσης;»

«Φεύγω ή μένω στην Ελλάδα της κρίσης;» είναι ο τίτλος του debate που διοργάνωσε ο οργανισμός Intelligence Squared Greece την Τετάρτη (6/7) στις 7 το απόγευμα στο Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, Πειραιώς 254.
Με συντονιστή τον Τάσο Τέλλογλου, τρία ζευγάρια ομιλητών αντιπαρατέθηκαν βάσει επιχειρημάτων για το αν η κρίση στη χώρα μας αποτελεί ευκαιρία για δημιουργία ή αν θα πρέπει κάποιος να στραφεί στο εξωτερικό και την μετανάστευση.
Έχει έρθει πράγματι η στιγμή να αποδημήσουμε αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον ή είναι η κρίση μια μεγάλη ευκαιρία από την οποία θα κερδίσουν όσοι μείνουν εδώ; Είναι «έξω» καλύτερα; Και αν είναι, θα τα καταφέρουμε εμείς καλύτερα;
Είναι μεταξύ, των ερωτημάτων που προσέγγισαν οι έξι ομιλητές και στο τέλος του debate, το κοινό με την ψήφο του αξιολόγησε τις απόψεις για την αρτιότητά τους.

Ομιλητές:

Παρουσίαση Βιβλίου: «Επενδύοντας Στη Φυγή» (Κριτική, 2011)

Λόης Λαμπριανίδης, Συγγραφέας και Οικονομικός γεωγράφος, καθηγητής στο τμήμα οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Διευθυντής της Ερευνητικής Μονάδας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Πολιτικής (ΕΜΠΑΠ). Το βιβλίο του «Επενδύοντας Στη Φυγή» αναλύει τη διαρροή εγκεφάλων από την Ελλάδα.

Υπέρ της Πρότασης:

§         Χρήστος Παπαδημητρίου, Καθηγητής Πληροφορικής στα Πανεπιστήμια Harvard, Μ.Ι.Τ., Stanford και Berkeley όπου κατέχει την τιμητική έδρα Πληροφορικής C. Lester Hogan.

§         Στάθης Καλύβας, Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διευθυντής του Προγράμματος «Order, Conflict and Violence» του Πανεπιστημίου Yale.

§         Γρηγόρης Φαρμάκης, Επιχειρηματίας, Δ/νων Σύμβουλος της εταιρείας στατιστικής έρευνας και πληροφορικής Agilis S.A.

Κατά της Πρότασης:

§         Απόστολος Δοξιάδης, Μαθηματικός, Σκηνοθέτης, και Συγγραφέας. Τα βιβλία του «Ο Θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ» και το «Logicomix» (σε συνεργασία με τον Χ. Παπαδημητρίου) έφεραν τα Μαθηματικά στη μυθιστορηματική αφήγηση.

§         Κυριάκος Πιερρακάκης, τέως Πρόεδρος του Ινστιτούτου Νεολαίας, υποψήφιος Διδάκτορας στο τμήμα Πολιτικών και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

§         Αρίστος Δοξιάδης, Επιχειρηματίας, κοινωνικός επιστήμονας και πεπειραμένος επενδυτής. Δ/νων Σύμβουλος της εταιρείας Notos Associates.

Το συγκεκριμένο debate υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς- Ινστιτούτο Νεολαίας, μέσω του προγράμματος Νέα Γενιά σε Δράση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μεταδίδονταν on line από την ιστοσελίδα http://www.skai.gr/
Η Intelligence Squared Greece στόχο είχε να παρουσιάσει  ένα debate μέσα από το οποίο οι νέοι θα διαπραγματευτούν όλοι μαζί αλλά και ο καθένας με τον εαυτό του, αν θα μείνουν στην Ελλάδα και θα επενδύσουν στην ενδεχόμενη αλλαγή της ή αν θα αποδημήσουν σε νέους τόπους αναζητώντας τις εκεί ευκαιρίες.
Σίγουρα πρόκειται για ένα δημοσιογραφικά στημένο αντίγραφο των αγώνων επιχειρηματολογίας των μαθητών/-τριών του Λυκείου που αποσκοπούν στην προώθηση και την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των νέων, δίνοντάς τους την ευκαιρία να διαγωνιστούν μέσα σε ένα αυστηρά καθορισμένο πλαίσιο κανόνων εκφοράς λόγου με λόγο και αντίλογο.
Ωστόσο το debate ανέδειξε ένα φλέγον ζήτημα της κοινωνικής και οικονομικής συγκυρίας που διανύουμε που συνδέεται και με τη διαρροή Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό όπως απέδειξε και η έρευνα του Λόη Λαμπριανίδη, οικονομικού γεωγράφου και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Στο δημοσίευμα της Κατερίνα Βουτσινά στα nea online στο  διαβάζουμε ότι η διαρροή επιστημονικού δυναμικού - γνωστή ως brain drain - παρατηρείται στη χώρα μας από τη δεκαετία του 1960 και οφείλεται στις απαρχαιωμένες δομές της ελληνικής οικονομίας και την αδυναμία της να τους απορροφήσει. Ο κ. Λαμπριανίδης άρχισε την έρευνά του το 2009. Θέλησε, όπως λέει, να μελετήσει επιστημονικά ένα φαινόμενο που μέχρι τότε μόνο εμπειρικά είχε παρατηρηθεί. Στα ερωτηματολόγια που απέστειλε μέσω Διαδικτύου απάντησαν ανώνυμα 2.734 έλληνες πτυχιούχοι Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που εργάζονται ή εργάστηκαν σε 74 χώρες και 528 πόλεις στο εξωτερικό, αλλά έζησαν μέχρι τα 18 τους στην Ελλάδα. Σήμερα εκτιμά πως περίπου 114.000 - 139.000 Έλληνες πτυχιούχοι εργάζονται στο εξωτερικό και αποτελούν το 9,5% - 11,% του συνόλου των πτυχιούχων που ζουν στη χώρα μας. Οπως μάλιστα αναφέρει, 3 στους 10 δηλώνουν πως δεν μπορούν πλέον να επιστρέψουν.

Ως πιθανή λύση ο κ. Λαμπριανίδης προτείνει στροφή της χώρας μας στη δημιουργία σύνθετων ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, την ενίσχυση της έρευνας και την κινητοποίηση επιστημόνων της διασποράς να συνεισφέρουν σε πανεπιστήμια και επιχειρήσεις στην Ελλάδα. «Η ελληνική κοινωνία πρέπει να αναγνωρίσει πως οι πτυχιούχοι αποτελούν τεράστιο κεφάλαιο για την οικονομία. Έχουν πολυετείς και καλές σπουδές και εργασιακή εμπειρία στο εξωτερικό. Αν κάποιοι από αυτούς επέλεγαν να επιστρέψουν, θα μπόλιαζαν την κοινωνία και θα μετέφεραν άλλες εργασιακές αντιλήψεις», συμπεραίνει ο καθηγητής.

Από τη μελέτη του κ. Λαμπριανίδη - «Επενδύοντας στη φυγή: Η διαρροή επιστημόνων από την Ελλάδα την εποχή της παγκοσμιοποίησης» (Εκδόσεις Κριτική) - προκύπτει πως ο μέσος Έλληνας επιστήμονας που εργάζεται στο εξωτερικό είναι άνδρας, ηλικίας μικρότερης των 40 ετών, έχει πτυχίο θετικών επιστημών και ζει σε μεγάλη πόλη της Ευρώπης ή των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, 16,9% ζει στο Λονδίνο, 3,9% στη Νέα Υόρκη και τις Βρυξέλλες, 3,7% στη Βοστώνη και 2,8% στο Παρίσι. Σχεδόν 7 στους 10 συμμετέχοντες στην έρευνα είχαν μεταπτυχιακό ή διδακτορικό όταν βρήκαν την πρώτη τους δουλειά και 1 στους 2 έχει σύντροφο άλλης εθνικότητας.

Επιπλέον, ο καθηγητής παρατήρησε χάσμα στις απολαβές των επιστημόνων που παρέμειναν στο εξωτερικό και όσων επέλεξαν να επιστρέψουν. «Το 46,4% των Ελλήνων που εργάζονται στο εξωτερικό αμείβεται με μισθό μεγαλύτερο των 60.000 ευρώ τον χρόνο, ενώ οι περισσότεροι από όσους επιστρέφουν στην Ελλάδα (39,4%) κερδίζουν λιγότερα από 25.000 ευρώ ετησίως», αναφέρει. Όπως συμπληρώνει, οι Έλληνες επιστρέφουν για συναισθηματικούς και οικογενειακούς λόγους και συχνά συμβιβάζονται με πολύ λιγότερα χρήματα.

Η συζήτηση αυτή σε μια εποχή που βρίσκονται σε εξέλιξη οι αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση καθιστούν πιο επιτακτική την ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε όλοι πως το ελληνικό πανεπιστήμιο οφείλει να γίνει πιο ανταγωνιστικό, πιο καινοτόμο και να διεκδικήσει επιτέλους μια θέση στις περιβόητες λίστες των καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου. Εκτίμησή μας είναι ότι δεν υστερεί σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά στη δυναμική εκείνη που θα το βγάλει από το τέλμα. Διαφορετικά η Ελλάδα θα παραμείνει η Ψωροκώσταινα που διώχνει τα παιδιά της μόνο που αυτή τη φορά δεν είναι οι αμόρφωτοι αγρότες της δεκαετίας του ’60 και ’70 αλλά η αφρόκρεμα των μορφωμένων νέων που επένδυσαν στη γνώση η οποία αποδεικνύεται ελλιπές προσόν για αξιοπρεπή διαβίωση.